Hirudoterapia, inaczej metoda leczenia z wykorzystaniem określonych gatunków pijawek, jest prostym pomysłem na leczenie wielu schorzeń. Sposób ten znany jest z czasów starożytnego Egiptu, Chin oraz Indii. W Europie tradycja leczenia pijawkami kształtowała się dwutorowo. Na Białorusi, w Rosji, na Ukrainie zachowała się pewna ciągłość. W tych krajach stosowanie pijawek w celach leczniczych popularne jest cały czas. Postęp nauki przyczynia się do jeszcze większej popularności i skuteczności tej metody. W kulturze zachodniej tego typu leczenie było zapomniane przez dłuższy czas. XVIII i XIX wiek to szczytowe okresy w leczniczym wykorzystaniu pijawek. We Francji zużywano około 100 mln sztuk pijawek lekarskich rocznie, a wpływy ze sprzedaży pijawek były większe niż ze sprzedaży zbóż. Dopiero pod koniec wieku XX nastąpiło ponowne odkrycie tej metody. Obecnie w Niemczech, Anglii, USA hirudoterapia jest zabiegiem refundowanym.

Hirudoterapia wpisana do Międzynarodowej Klasyfikacji Procedur Medycznych (ICD-9 PL w.5.14) kod procedury 99.991 http://www.nfz.gov.pl/new/art/3270/ICD-9_PL_w.5.14.xls

W praktyce wykorzystuje się gatunek pijawek Hirudo medicinalis (Pijawka lekarska), w Polsce objęta jest ścisłą ochroną gatunkową i przepisami Konwencji Waszyngtońskiej o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem. Osobniki używane do zabiegów hirudoterapii pochodzą z hodowli, odpowiadają przepisom pod względem higienicznym i posiadają niezbędne certyfikaty.

Właściwości lecznicze zabiegów przystawiania pijawek są kompleksowe:
1. neurofizjologiczne (działanie jak przy zabiegach akupunktury), pijawka nadgryza skórę w określonych miejscach, zwanymi punktami akupunkturowymi
2. działanie mechaniczne – polega na odbarczeniu miejscowych obrzęków
3. działanie biologiczne polegające na uwolnieniu do krwioobiegu szeregu substancji, takich jak: hirudyna, bdelina, hialuronidaza, destabilaza, czynniki przeciwzapalne i inne.